Φάσεις επούλωσης

Λοίμωξη

Οι λοιμώξεις παρεμβαίνουν στη διαδικασία επούλωσης και μπορούν να δημιουργήσουν επιπλέον βλάβη στους ιστούς με αποτέλεσμα να επιβραδυνθεί η μετάβαση του έλκους από την φάση του καθαρισμού στην φάση της κοκκίωσης. Η επιλογή του κατάλληλου επιθέματος είναι απαραίτητη καθώς πέρα από την προστασία της πληγής πρέπει να παρέχει και αντιβακτηριδιακή δράση για την καταπολέμηση της λοίμωξης.  

Φάση εξίδρωσης ή καθαρισμού

Η φάση της εξίδρωσης ή καθαρισμού, ξενικά αμέσως μετά την δημιουργία της πληγής. Σε κλινικούς όρους, παρουσιάζεται ως τοπική φλεγμονή ή ερεθισμός και οδηγεί σε έκκριση. Κατά τη διάρκεια της φάσης αυτής, το σώμα ξεκινά την θρόμβωση, καθαρίζει το τραύμα και αποτρέπει τη μόλυνση, ο κατεστραμμένος ιστός και τα μικρόβια απομακρύνονται (φαγοκύτωση).
Στη φάση της εξίδρωσης, το ιδανικό επίθεμα υποστηρίζει τους μηχανισμούς καθαρισμού του ίδιου του σώματος και παρέχει καθαρό περιβάλλον στην πληγή. Οποιοδήποτε επικάλυμμα ή νεκρωτικός ιστός πιθανόν δημιουργηθεί, μαλακώνει από το επίθεμα και απομακρύνεται. Το πλεόνασμα των εκκρίσεων, τα κατάλοιπα που περιέχονται σε αυτό, μικρόβια και απόβλητα από τον μεταβολισμό, απορροφούνται από το επίθεμα. Εξασφαλίζεται η προστασία από εξωτερικές μολύνσεις και η πληγή διατηρείται υγρή. Το επίθεμα αλλάζεται ανά διαστήματα που καθορίζονται από την κατάσταση της πληγής και το βαθμό των εκκρίσεων. Όταν οι εκκρίσεις είναι αυξημένες, πιθανόν να απαιτείται αλλαγή του επιθέματος αρκετές φορές ημερησίως. Εάν κριθεί απαραίτητο, ο νεκρωτικός ιστός και/ή πυώδη υγρά απομακρύνονται.

Φάση κοκκίωσης

Στη φάση της κοκκίωσης ή πολλαπλασιασμού, νέα κύτταρα δημιουργούνται και σχηματίζεται κοκκιώδης ιστός (ένα είδος προσωρινού ιστού που «γεμίζει» την πληγή). Στο τραύμα εισέρχεται μεγάλος αριθμός ινοβλαστών, αρχίζει η σύνθεση του κολλαγόνου και τριχοειδή μετακινούνται στο κέντρο της πληγής. Κατά τη διάρκεια αυτών των αλλαγών η έκκριση μειώνεται. Η κλινική εμφάνιση του τραύματος είναι κόκκινος ιστός με καλή αιμάτωση.
Στη φάση της κοκκίωσης, το ιδανικό επίθεμα παρέχει ένα ισορροπημένο υγρό περιβάλλον στην πληγή. Προστατεύει από τον κίνδυνο να στεγνώσει η πληγή από μηχανικές επιδράσεις και ταυτόχρονα απορροφά το πλεόνασμα των εκκρίσεων και προστατεύει την πληγή από μολύνσεις. Ο νέος ιστός που σχηματίζεται είναι εξαιρετικά ευαίσθητος και πρέπει να προφυλάσσεται ακόμη και κατά τις αλλαγές του επιθέματος. Διατηρώντας ένα υγρό περιβάλλον οι αλλαγές γίνονται ατραυματικά και με συχνότητα που εξαρτάται από την κατάσταση του τραύματος. 

Φάση επιθηλιοποίησης

Στη φάση της επιθηλιοποίησης ή ανάπλασης, τα άκρα της πληγής πλησιάζουν και το τραύμα σταδιακά καλύπτεται με επιθηλιακό ιστό που ξεκινά από την περιφέρεια. Καθώς το τραύμα συστέλλεται και δημιουργείται ιστός (scar tissue), η διαδικασία της επούλωσης ολοκληρώνεται.
Στη φάση της επιθηλίωσης το ιδανικό επίθεμα εξασφαλίζει την διατήρηση του υγρού περιβάλλοντος και προάγει την διαδικασία, προσφέροντας προστασία από οποιοδήποτε ενάντιο παράγοντα. Εξαρτώμενο από την κατάσταση της πληγής, το επίθεμα μπορεί να παραμείνει έως και 4 ημέρες στην πληγή, καθώς η έκκριση συνεχίζει να υποχωρεί.